πολλές Ματωμένες Κυριακές

2001

Η 30η Ιανουαρίου του 1972 είναι μια από τις γνωστότερες Κυριακές στον πλανήτη, και μάλιστα στο μυαλό όλων έχε μείνει ως Ματωμένη Κυριακή.

Το βράδυ της 30^ης Ιανουαρίου 1972, στο Derry  της Β. Ιρλανδίας βρήκε 13 πολίτες από τους χιλιάδες που διαδήλωσαν εκείνη τη μέρα δολοφονημένους από τα πυρά Άγγλων στρατιωτών. Η Ματωμένη Κυριακή όπως έχει μείνει στη λαϊκή συνείδηση ανά τον κόσμο εκείνη η μέρα ήταν πλέον γεγονός . (Αν θες διάβασε περισσότερα στην περσινή ανάρτηση:  bloody, bloody sunday)

41 χρόνια αργότερα, οι επιμνημόσυνες πορείες που λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες μέρες του Ιανουαρίου, τροφοδοτούν τη συλλογική μνήμη (και ναι, πιθανότατα συντηρούν και τη συλλογική εθνοτική/εθνικιστική αντιπαλότητα).

Το μαρτυρούν τόσο οι αφίσες-μνημόσυνα,

1973

1974

1983

1982

1981

1986

1984

1988

1985

1992

1993

1989

1990

2004

1996

όσο και τα τραγούδια που γράφτηκαν για αυτή:

John Lennon & Yoko Ono - Sunday Bloody Sunday (1972)

U2 - Sunday Bloody Sunday (1983)

Stiff Little Fingers - Bloody Sunday (1979)

αλλά παρόλα αυτά δεν είναι η μόνη Ματωμένη Κυριακή στην ιστορία.  

Δυστυχώς είναι μεγάλη η λίστα από βουτηγμένες σε θρήνους Δευτέρες  που ακολούθησαν  πολλές ακόμα αιματοκυλισμένες Κυριακές. Μιας και δεν έχουν καταγραφεί ιστορικά (έστω και μέσω της ...pop κουλτούρας) στη συνείδηση μας, παραθέτω εδώ κάποιες πληροφορίες:

Bloody Sunday (1887), Στις 13 Νοεμβρίου 1887, πάλι στη Μ. Βρετανία, στο Λονδίνο αυτή τη φορά, 3 άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατοντάδες ξυλοκοπήθηκαν έπειτα από ταραχές σε διαδήλωση της ίδιας θεματικής (Βορειοιρλανδικό ζήτημα)

Bloody Sunday (1900), Στις 18 Φεβρουαρίου 1900, στο Δεύτερο Πόλεμο των Boers  στη Νότια Αφρική  πάνω από 2000 σκοτώθηκαν σε μια μάχη μεταξύ των αποικιοκρατών Βρετανών και των ολανδόφωνων αγροτών της περιοχής (2 γάιδαροι ….) Οι απώλειες μοιράζονταν εκατέρωθεν. 

Bloody Sunday (1905), Ρωσία, Αγία Πετρούπολη αυτή τη φορά. Στις 22 Ιανουαρίου, ειρηνικοί διαδηλωτές προσπαθούν να παραδώσουν ψήφισμα στον Τσάρο Νικόλαο το 2^ο όταν έγιναν στόχος της φρουράς των ανακτόρων. Το κράτος μιλά για 96 νεκρούς, οι διαδηλωτές για 4000.

Bloody Sunday (1916), 5 εργάτες του IWW (Industrial Workers of the World) – χαρακτηρισμένοι ως αναρχικοί - πέφτουν νεκροί κατά τη διάρκεια διαδήλωσης από πυρά της αστυνομίας και της εθνοφρουράς στο Everett της Washington. 5-11-1916.

Bloody Sunday (1916), Στις 27 Ιανουαρίου στο Mariborska της Σλοβενίας , ο στρατός του Βασιλείου της Σερβίας ανοίγει πυρ και αφήνει 13 από τους γερμανικής καταγωγής Σλοβένους πολίτες που διαδήλωναν, νεκρούς.   

Bloody Sunday (1920), Βόρεια Ιρλανδία. Δουβλίνο 21 Νοεμβρίου. 14 πολίτες από τους θεατές του αγώνα αγώνα Dublin - Tipperary σκοτώνονται έξω από το γήπεδο θεωρούμενοι ως υποκινητές ταραχών . Έχει προηγηθεί πολύνεκρη επίθεση του IRA σε συνεργάτες των Βρετανικών κατοχικών δυνάμεων.

Bloody Sunday (1921). Η ματωμένη Κυριακή της 10 Ιουλίου του 1921 στο Belfast, σηματοδοτεί τέσσερις μέρες ταραχών με 16 νεκρούς και δεκάδες καμένα σπίτια πολιτών.  

Bloody Sunday (1923), Καναδοί ανθρακορύχοι σκοτώνονται κατά τη διάρκεια απεργίας-διαδήλωσης στο Cape Breton, της καναδικής επαρχίας της Nova Scotia. 

Bloody Sunday (1926), Η 22^α Αυγούστου του 26 καταγράφηκε ως ματωμένη για τις βίαιες συγκρούσεις μεταξύ γάλλων εθνικιστών και των υπέρμαχων της αυτονομίας της Αλσατίας. 

Bloody Sunday (1938), Βανκούβερ, Καναδάς. Τα νοσοκομεία της πόλης γεμίζουν έπειτα από τις συγκρούσεις μεταξύ απολυμένων ανέργων διαδηλωτών και αστυνομίας με φόντο την κατάληψη του Ταχυδρομείου της πόλης.

Bloody Sunday (1939), η 3^η Σεπτεμβρίου του 1939 ονομάστηκε έτσι από τον Υπουργείο Προπαγάνδας των Ναζί, όταν 300 Γερμανοί συνελήφθησαν επιτιθέμενοι στα Πολωνικά στρατεύματα πίσω από την πρώτη γραμμή του μετώπου και εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες. Συνέβη λίγες μέρες μόνο πριν την γερμανική εισβολή στην Πολωνία. 

Bloody Sunday (1965), Ίσως από τις πιο βίαιες, καταστολές διαδηλώσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι στρατιωτικές δυνάμεις και η αστυνομία της Αλαμπάμα, χτυπά και διαλύει την πορεία για τα πολιτικά δικαιώματα. 

Bloody Sunday (1969), Στις 16 Φεβρουαρίου, η αστυνομία συνεπικουρούμενη από παρακρατικές φασιστικές ομάδες συντρίβει μεταφορικά και κυριολεκτικά την αντιαμερικάνικη  πορεία 30000 ατόμων.

UPDATE

Για το τέλος αφήνω μια άλλη Ματωμένη Κυριακή που θυμήθηκα. Πρόκειται για το φιλμ Sunday Bloody Sunday (1971), του John Schlesinger (πιθανότατα γνωστότερου για το αμέσως προηγούμενο φιλμ του Midnight Cowboy το 1969), που είχα δει κάμποσα χρόνια πριν.

Εκεί, ο Peter Finch ως εβραίος γιατρός και η νεαρή Glenda Jackson, άγνωστοι στην πραγματικότητα μεταξύ τους, ζουν και κινούνται σε ένα κοινό περιβάλλον μα δεν είναι αυτό που τους ενώνει. Στέκουν στις κορυφές ενός τριγώνου, είναι αμφότεροι ερωτευμένοι  με έναν νεαρό καλλιτέχνη  (Murray Head), και αποδέχονται μοιραία ο ένας τον άλλο κάτω από το φόβο της απώλειας του αντικειμένου του κοινού τους πόθου.

bloody, bloody sunday

φωτ. Gilles Peress

Derry, Β. Ιρλανδία. 30 Ιανουαρίου 1972. Θα ήταν “άλλη μία” πορεία διαμαρτυρίας στην αυτοανακηρυγμένη ως ελεύθερη γειτονιά του Free Derry. Οι κάτοικοι θα διαδήλωναν ξανά την αντίθεσή τους στην πρακτική του "εγκλεισμού", της φυλάκισης δηλαδή, χωρίς δίκη και των ανακρίσεων που εφάρμοζαν οι Άγγλοι σε εκατοντάδες Βορειοιρλανδούς. Το Βρετανικό σχέδιο εφαρμοζόταν ήδη από τα τέλη του 1969, αν και η επίσημη πρώτη του ήταν η επιχείρηση Demetrious την 9η Αυγούστου του 1971.

Η πορεία ξεκίνησε το μεσημέρι της Κυριακής σε μάλλον γιορτινό κλίμα αλλά η μοίρα 13 εκ των διαδηλωτών και ενός περαστικού είχε προδιαγραφεί έτσι ώστε να μνημονεύονται εσαεί έκτοτε, στα ομαδικά ετήσια μνημόσυνα των γεγονότων που έμειναν γνωστά ως 

BLOODY SUNDAY

η αφίσα της πρώτης επετείου, NICRA

Μερικοί ενδιαφέροντες σύνδεσμοι για όποιον ενδιαφέρεται:

Bloody Sunday - Events of the day  από το μουσείο του Free Derry / National Civil Rights Archive.

Report of The Bloody Sunday Inquiry. Εδώ υπάρχουν τα πρακτικά και  οι τελευταίες εκθέσεις (1998-2010) για τα γεγονότα της 30ης Ιανουαρίου 1972 όταν το δικαστήριο κατά τη δεύτερη ανακριτική αποφάνθηκε και επισήμως  πως: "Όσοι σκοτώθηκαν εκείνη τη μέρα θα πρέπει να θεωρούνται αθώοι από κάθε ισχυρισμό ότι πυροβολήθηκαν ενώ έφεραν και χειρίζονταν πυροβόλα όπλα και εκρηκτικά", όπως αρχικά και για δεκαετίες διαδισόταν από το βρετανικό στρατό.

Τhe Wall murals. Συλλογή φωτογραφιών των διάσημων τοιχογραφιων  της Β. Ιρλανδίας και ειδικότερα του Derry και των πέριξ αυτού γειτονιών. Όλα ξεκίνησαν από το περίφημο: "You are now entering Free Derry" που πρωτοέγραψε . και έκτοτε η ιστορία της περιοχής αποτυπώνεται στους τοίχους της πόλης

Gilles Peress, Μια σελίδα αφιερωμένη στο φωτογράφο, ρεπόρτερ Gilles Peress, που κατέγραψε στο φακό του εκείνη τη μέρα. Το ίδιο αν όχι περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογή φωτογραφιών του Eamon Melaugh.

You anglo pigs and scotties
Sent to colonize the North
You wave your bloody Union Jack
And you know what it's worth!
How dare you hold to ransom
A people proud and free
Keep Ireland for the Irish
Put the English back to sea!
               John Lennon 

               (Sunday Bloody Sunday 1972)

και ένα επιμύθιο: