30 Μαρτίου 2011

ο Νώε, τα δαιμόνια και η επιστροφή

συνέχεια από το προηγούμενο

Ο ήλιος ανατέλλει 5 ώρες αφότου ξυπνάμε. Η μικρή κοινωνία της μονής κινείται εντωμεταξύ σε συνθήκες έλλειψης φωτός και εγώ δεν ανάβω το μικρό φακό μου. Προσαρμόζομαι εύκολα. Προσπαθώ να νιώσω τη θρησκευτικότητα του χώρου, των ανθρώπων, των κτισμάτων. Όχι ιδιαίτερα επιτυχημένα ομολογώ. Αναρωτιέμαι μήπως η πίστη είναι το απαραίτητο συστατικό επιτυχίας του παραπάνω εγχειρήματος.
Εντυπωσιάζομαι όμως από την ανάγκη των ανθρώπων γύρω μου να φτάσουν σε κάτι βαθύτερο, σε μια αλλαγή ή ακόμα και σε μια αποτοξίνωση με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Μερικοί πιστεύω πως πλησιάζουν τους στόχους τους αν δεν τους έχουν ήδη καταφέρει, το βλέπω στα μάτια τους. Ίσως να το δοκιμάσω κι εγώ κάποτε, σκέφτομαι, αν δε μπορέσω να κόψω το κάπνισμα αλλιώς.
Ένας γέροντας μοναχός με σταματά: «Τι γίνεται με τη Λιβύη;» με ρωτάει.
Στα εκθεσιακά μικρομάγαζα των μοναστηριών πέρα από τα αναμενόμενα βιβλία και εικόνες, υπάρχουν αντικείμενα (βραχιόλια, μπουκάλια, ποτήρια και κονκάρδες) διακοσμημένα με αγιογραφίες. Μια ολόκληρη ποπ κουλτούρα για τους εκατοντάδες λάτρεις του θρησκευτικού τουρισμού.
Περπατάμε πολύ, διασχίζουμε αμπελώνες και παίρνουμε μονοπάτια που σε βγάζουν σε σκήτες, ασκηταριά, πύργους. Το τοπίο είναι υποβλητικό. Δυσκολεύομαι μόνο να καταλάβω γιατί υπάρχουν τόσα σκουπίδια. Προσπερνώ τα αντιαισθητικά υπολείμματα τροφών στη θάλασσα, μα νευριάζω με τα πλαστικά, τα γυαλιά, και διάφορες συσκευασίες κατά μήκος οχθών, δρόμων, βουνών και παραλιών.
Ζητώ να καθαρίσω εθελοντικά κάποια κομμάτια γης, τελικά όμως βρίσκομαι να καθαρίζω κρεμμύδια. Άπειρα κρεμμύδια. Ικανά όπως αποδείχτηκε να μεταμορφωθούν σε σαλάτα, κρεμμυδόσουπα και σουπιές στιφάδο που θα θρέψουν αργότερα περισσότερους από 150 νοματαίους, δεν υπερβάλλω. Κι όλα αυτά χωρίς να χύσω ούτε ένα δάκρυ.
Καπνίζω ένα τσιγάρο εκτός των τειχών του μοναστηριού όταν συναντώ τον υπεύθυνο κήπου. Του μιλώ για την κομποστοποίηση, εκείνη την κατεργασία των οργανικών υπολειμμάτων που τα μετατρέπει σε λίπασμα. Δείχνει ενδιαφέρον και δεσμεύομαι να το μελετήσω και να του στείλω την απαραίτητη τεχνογνωσία.
Παραβολές, κηρύγματα και ευαγγέλια άκουσα πολλά. Προσπαθώ να συγκεντρωθώ -κυρίως τις ώρες του εκκλησιασμού – επιχειρώ να αποκωδικοποιήσω κάποια αποσπάσματα, να τα φέρω στο ύψος μου μήπως τα καταλάβω. Όταν δε σκέφτομαι αποκοιμάμαι.
Ξυπνάω από πύρινους λόγους και δοξασίες που με κάνουν κι απορώ. Διηγήσεις λαϊκών κυρίως και προσκυνητών, με τρομάζει ο φανατισμός και ο ρατσισμός των περισσοτέρων καθώς φτάνουν σε προαποφασισμένα συμπεράσματα παρερμηνεύοντας τα λόγια των ιερών (με ή χωρίς εισαγωγικά) βιβλίων. Η αλήθεια είναι πως δε θ’ ανοίξω το στόμα μου. Ούτε από έκπληξη (αυτό θέλει προσπάθεια), ούτε για να ανταπαντήσω. Πώς να επιχειρηματολογήσω άλλωστε απέναντι σε κάποιον που πιστεύει ότι ο Νώε είναι ιστορικό πρόσωπο.
Απ' τις ιστορίες που ακούω με σκιάζουν αυτές για τα δαιμόνια, και απ’ αυτές περισσότερο οι φαινομενικά λιγότερο τρομαχτικές. Ο πάτερ Γοργόνιος μίλησε για το δαιμόνιο της αμέλειας. Γαντζωμένο κατά τις περιγραφές αυτοπτών, με την μορφή ενός προσώπου που ξεπροβάλλει μέσα από τους μυς, στο γόνατο κάποιου μοναχού, τον εμπόδιζε στην τήρηση προσευχών και κανόνων. Ασυναίσθητα έτριψα το πόδι μου και σα να καθάριζα το παντελόνι μου χτυπώντας το με την παλάμη μου, σηκώθηκα. Δεν έκατσα στις επόμενες διηγήσεις, δεν τις άκουσα ολόκληρες.
Αναρωτιέμαι απλοϊκά μήπως εντέλει δέχομαι την ύπαρξη του Καλού εφόσον με φοβίζει το κακό. Κατευθύνομαι να βοηθήσω ξανά στα μαγειρεία.
Θα ‘θελα να μιλήσω για κάμποσους ανθρώπους που γνώρισα μέσα. Μοναχούς, λαϊκούς, δόκιμους, αποκομμένους, επιλέγω να μη το κάνω μιας κι η ιστορία του καθενός εκουσίως κρύφτηκε σ’ αυτή τη γωνιά της γης.
Στο καράβι της επιστροφής κάποιος νεαρός παρηγορεί την κοπέλα του στο τηλέφωνο. Με ένα χθεσινό του –για χαβαλέ όπως εξηγούσε στον αδελφό του - sms της ανακοίνωνε τον επικείμενη απόσυρση του από τα εγκόσμια. Τώρα παρηγορούσε το κλάμα της σκασμένος στα γέλια και σκεπάζοντας το μικρόφωνο του κινητού του με το χέρι του.
Στο λιμάνι το νεκρό κουτάβι ξεραίνεται τώρα στον ήλιο. Από μακριά μοιάζει σα να κοιμάται.



11 σχόλια:

  1. Το σημείο με την κατεργασία των οργανικών υπολειμμάτων για την δημιουργία φυσικού λιπάσματος μου θύμισε τους "φίλους" Μπουβάρ και Πεκυσέ από το ομώνυμο και ατελείωτο πόνημα του Φλωμπέρ και ομολογώ χαμογέλασα σκεπτόμενη η ημιμάθειά τους σε τι ταλαιπωρίες και τι
    διανοητική διαδικασία τους έβαλε...

    Τώρα ότι αφορά το "καλό" και το "κακό" αναλογιζόμενη ότι και τα δύο προσπαθούν για την δική τους "επιβίωση", λίγο θα ασχολιούνταν μαζί μου έχοντας με ως αυτοσκοπό. Έτσι τ`αφήνω εξαιρώντας με απ`αυτό το δίπολο. Τ`αναγνωρίζω ως τάσεις αλλά αρνούμαι (γιατί μπορώ) να εκθέσω το δυναμικό μου σε ένα απ`τα δύο άκρα, ευελπιστώντας ότι όντας ουδέτερη και αφήνοντάς με ήσυχη, θα έχω "εξοικονομήσει" περισσότερη "ελευθερία". Εξ άλλου η "αλήθεια" βρίσκεται πάντα κάπου στην μέση...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @ vick : δε θα διαφωνήσω για την ελευθερία που σου αφήνει η μέση οδός παρ' όλο που κάποιες φορές τα άκρα είναι που έχουν περισσότερο νόημα (και δε το λέω για να "κερδίσω τις εντυπώσεις").

    Τώρα όσον αφορά το "καλό", ο προβληματισμός μου είναι - και με κυνηγάει χρόνια - κατά πόσον καλός είσαι όταν κάνεις το σωστό (do the right thing) όχι αυθόρμητα γιατί το νιώθεις αλλά γιατί φοβάσαι τις ενοχές σου αν πράξεις αντιθέτως.

    Το Μπουβάρ και Πεκυσέ δεν το έχω διαβάσει, μπαίνει όμως σε τροχια εύρεσης αγοράς και ανάγνωσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολυ ωραιο το κειμενο!
    Καποτε πριν πολλα-πολλα χρονια, ημουν ετοιμος να εγκαταλειψω τα παντα και να αποτραβηχτω στην ησυχια του Αγιου Ορους... δεν εγινε...
    Με τα χρονια και με τις αλλαγες, εμαθα οτι δεν χρειαζεται να ειναι κανεις στο Αγιο Ορος για να ειναι αγαθος, δικαιος, ανθρωπινος.
    Ακομα στο τραπεζακι διπλα στο κρεβατι, κραταω μια παλια φωτογραφια του Αγιου Ορους, τη βλεπω καθε βραδυ πριν παω για υπνο, και καθε πρωι που ξυπναω... ειναι σαν προσπαθω να πεισω τον εαυτο μου οτι "αν δεν παει ο μοναχος στο Αγιο Ορος, τοτε παει το Αγιο Ορος στο μοναχο"...

    "Αναρωτιέμαι μήπως η πίστη είναι το απαραίτητο συστατικό επιτυχίας του παραπάνω εγχειρήματος."
    Ναι... νομιζω οτι ειναι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Να διευκρινίσω ότι το να μην "παίζεις" στα άκρα δεν στερείται θέσης και βούλησης.

    Το Μπουβάρ και Πεκυσέ είναι το τελευταίο, ανολοκλήρωτο και εξαιρετικά ενδιαφέρον μυθιστόρημα του Φλωμπέρ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ Ephemeron: ξέρεις τι "ζήλεψα" σε μερικούς ανθρώπους εκεί; Την ηρεμία στα μάτια τους, που 'χαν φτάσει στο στόχο τους, και όχι τους στόχους καθαυτούς (τουλάχιστον όσους γνωρίζω).
    Σκέφτομαι το "το όρος έρχεται σε σένα όταν δεν πας εσύ σε αυτό". Ακούγεται σωστό και τίμιο στα ανθρώπινα αυτιά μας μα απ' όσο κατάλαβα τις ελάχιστες μέρες που έκατσα εκεί, δεν είναι αυτό το ζητούμενο των επίγειων εκπροσώπων της πίστης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @ vick : Το περίμενα ότι θα το διευκρίνιζες αυτό, και εννοείται (έχοντας "κουβεντιάσει" και παλιότερα στο χώρο των σχολίων)πως δεν το εξέλαβα έτσι.
    Επιχείρησα συγκαλυμένα και ανεπιτυχώς να πω οτι μου λείπει λιγάκι το "κάψιμο" των άκρων μακρύτερα από την ασφαλέστερη ελευθερία της μέσης οδού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Εκείνο που ξέρω εγώ είναι ότι ο καθένας πιστεύει το θεό που έχει στο κεφάλι του, στην Κρήτη υπάρχει και παναγιά η κλέφτρα για να καταλάβεις. Εδώ σταματάει η λογική κι αρχίζει η τυφλότητα. Αν διάβασες το "περί έρωτος και άλλων δαιμονίων" θα είδες κι εκεί τι είναι πίστη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Οι χειροτεροι δαιμονες ειναι η αμορφωσια και η φτωχια. Αυτοι οι δυο δαιμονες μετα απο λιγο ανοιγουν τις πορτες για να βγουν κι αλλοι δαιμονες, οπως οι δαιμονες του πανικου, της υστεριας, της τρελλας, και αλλοι πολλοι...

    "Αχ σπουδασα Φιλοσοφια
    και Νομικη και Γιατρικη,
    αλί μου και Θεολογια
    με κοπο και με επιμονη,
    και ναμαι εδω, μπροστα στα φωτα,
    εγω μωρος, οσο και πρωτα"
    Johann Wolfgang von Goethe

    (Ενα απο τα μερη που εχω δει τα περισσοτερα σκουριασμενα μυαλα, ηταν και η σχολη που τελειωσα στην Αθηνα...
    Θεολογικη Σχολη του Πανεπιστημιου Αθηνων...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ syn-epikouros: Παναγιά η κλέφτρα; Αλίμονο και ...ήμαρτον. Θα 'θελα πραγματικά να πω κανα δυο παραδείγματα κοσμοθεωρήσεων που άκουσα μέσα - με κάποια θα γέλαγες πολύ - αλλά φοβάμαι πως θα ακουστεί σαν "κράξιμο" και δεν το θέλω.

    Το "περι έρωτος " δεν το έχω διαβάσει (δεύτερη βιβλιοπρόταση για το προσεχές μέλλον μετά το "Μπουβάρ και Πεκυσέ" της vick), μπαίνει στα υπόψιν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ Ephemeron: "...ανοιγουν τις πορτες για να βγουν κι αλλοι δαιμονες, οπως οι δαιμονες του πανικου, της υστεριας, της τρελλας, και αλλοι πολλοι...".

    Για την ακρίβεια άλλοι 11. Γιατί όπως "έμαθα" μέσα - δεν κοροϊδεύω - ο κάθε δαίμονας στρώνει κόκκινο χαλί σε άλλους επτά (7).

    Απ' όλες τις σχολές του κόσμου η Θεολογική ίσως να ήταν η τελευταία που θα σου χρέωνα πως έχεις βγαλμένη. Όχι για κανέναν άλλο λόγο , παρά μόνο πίστευα πως δε θα ήταν στις επιλογές σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. χα-χα-χα!
    Ξεκινησα για Παιδαγωγικη, το γυρισα στη Θεολογικη, και μετα πηγα στην αλλη ακρη του κοσμου για να συνεχισω σε multimedia, graphic design, sound editing, video editing και advertising.
    Και τωρα στα 50+ αρχιζω μαθηματα για sound design και music production.
    Αν ζησω λιγο ακομα θα δουμε τι αλλο...
    Παντα πιστευα οτι ειναι καλυτερο να ασχολειται κανεις με κατι, παρα να βαραει το κεφαλι του στο τοιχο απο τη βαριεμαρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts with Thumbnails