η μάχη του Αλγερίου

Αγαπημένη ταινία του Andreas Baader (όπως διάβασα πρόσφατα καθώς ετοίμαζα μια προηγούμενη ανάρτηση) αλλά κυρίως του φίλου μου του Π, που μου την πρότεινε. Αφορμή μια καλοκαιρινή επιπαράλια κουβέντα μας για τα εκεί καθέκαστα τη δεκαετία του ‘50, την οποία (κουβέντα μας) πυροδότησα εγώ.

Κι αυτό καθώς πολλά από τα καλοκαιρινά μου αναγνώσματα ("Η λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων" του Jean - Michel Guenassia, το "Μαύρο Αλγέρι" του Maurice Attia, και "Το ένστικτο του θανάτου" του Jacques Mesrine ) - γραμμένα από πένες Γάλλων που κατατρύχονταν από τους εφιάλτες του δικού τους Βιετνάμ γαρ - περιείχαν από απλά συχνές αναφορές ή/και αυτοβιογραφικές καταγραφές, μέχρι ολοκληρωτική πηγή έμπνευσης τον αντι-αποικιοκρατικό πόλεμο των Αλγερινών ενάντια στους Γάλλους.

Έναν πόλεμο που ξεκίνησε έπειτα  από εκατόν τόσα χρόνια «ειρηνικής» - τρόπος του λέγειν - συνύπαρξης. Ενός «εμφύλιου» θα τολμούσα να πω κάποιες στιγμές που θα θεωρούσα τους δεύτερης ή τρίτης γενιάς Γάλλους εποίκους  γηγενείς. Αλλά δε το τολμώ.  

Η "Μάχη του Αλγερίου" που γυρίστηκε το 1966, από τον Τζίλο Ποντεκόρβο, προσομοιάζει συχνά με αληθινό ντοκιμαντέρ  λόγω της χρήσης της κάμερας στο χέρι (θα εντυπωσιαστείς όταν μάθεις πως καμιά σκηνή του φιλμ δεν είναι από αρχειακό υλικό ).

Μέσα από τα ρεαλιστικά μονοπλάνα του περιγράφει τις αστικές διαδρομές του ιδιότυπου αυτού πόλεμου και τις αιματοβαμμένες πρακτικές που εφαρμόστηκαν εκατέρωθεν (βασανιστήρια κρατουμένων, εκτελέσεις αντιφρονούντων, ανατινάξεις οικιών – όχι πάντοτε εκκενωμένων -, βίαιες ανακρίσεις, εκούσιες/τυφλές βομβιστικές ενέργειες σε πολυσύχναστα μέρη κ.ο.κ.) και κάνουν δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ απελευθερωτή και τρομοκράτη, του σκοπού και του μέσου.

Η ταινία "La battaglia di Algeri" όπως είναι ο πρωτότυπος της τίτλος βραβεύτηκε  στο Φεστιβάλ Βενετίας την ίδια χρονιά. 

Το μεγαλύτερο μέρος της εκτυλίσσεται τις ημέρες της επταήμερης γενικής απεργίας που οργάνωσε το FLN (National Liberation Front)  και της επιτυχούς προσπάθειας κατάπνιξής της από τους αλεξιπτωτιστές του συνταγματάρχη Ματιέ.

Με φόντο τόσο την παλιά ισλαμική πόλη, την Kasbah, όσο και τους δρόμους του ευρωπαϊκού στυλ παράκτιου μέρους της πόλης, ο φακός εστιάζει ή μάλλον προσωποποιεί τον ήρωα του φιλμ σε ένα πρώην χαμίνι, τον Αλί Αλ Πουάντ (υποδειγματικός ο Brahim Hadjadj), ο οποίος από τις μικροπαρανομίες και την τεταμένη με το νόμο (των Γάλλων) σχέση του περνά – ενήλικος πλέον - στην παρανομία, εντάσσεται στο Απελευθερωτικό Μέτωπο κάνοντας σκοπό της ύπαρξής του, ένα γαϊτανάκι θανάτου για  την απελευθέρωση της πατρίδας του από τους μισητούς αποικιοκράτες.

Η μουσική του Ennio Morricone (συν-συνθέτης του soundtrack με τον ίδιο το σκηνοθέτη), συνδράμει αριστουργηματικά  στην δραματουργία της ταινίας συνδυάζοντας Μπαχ, μουσική των Βεδουίνων, εμβατήρια και «μοντέρνα» τζαζ της εποχής.

 Εδώ μια κριτική του Βασίλη Ραφαηλίδη  όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Το Βήμα», την 15η Απριλίου του 1975.

Την ταινία την προτείνω ανεπιφύλακτα (5 στα 5 αστεράκια για μένα) και όποιος δεν την βρει αλλού μπορεί να την παρακολουθήσει σε πολύ καλή ανάλυση με αγγλικούς υπότιτλους από εδω:

Πολύ ενδιαφέρουσες επίσης οι απόψεις πέντε σκηνοθετών (Spike Lee, Mira Nair, Julian Schnabel,Steven Soderbergh, Oliver Stone) για την ταινία, τον τρόπο που τους επηρέασε και τη διαχρονικότητα αυτής σε ένα μικρό ντοκυμαντεράκι μπορείς να δεις εδώ.